Książka zawiera materiały z X Międzynarodowego Sympozjum Metafizycznego z cyklu "Zadania Współczesnej Metafizyki" pt. Spór o cel i celowościowe wyjaśnianie, które odbyło się 13 XII 2007 w Lublinie. W ramach sympozjum ukazano celowościowy sposób wyjaśniania świata, jego koleje historyczne i znaczenie celu jako przyczyny dla rozumienia świata. Autorzy w artykułach w I części zajęli się celowością na przestrzeni dziejów, w II podjęli problem celu w filozofii, w dziedzinie działania indywidualnego i społecznego, w sztuce i technice, w przyrodzie i w naukach przyrodniczych, zaś w III części analizowali powszechność celu i wyjaśniania celowościowego. W książce m.in. teksty: M. A. Krąpca, B. Walda, Z. J. Zdybickiej, H. Jakuszko, T. Biesagi, B. Chyrowicz, H. Kieresia, A. Lekkiej-Kowalik, P. Francuza, P. Lenartowicza, J. Turka, Z. E. Roskala, J. M. Dołęgi, J. Sochonia, E. Martineza.