Nowe wydanie encyklopedii historii znacznie różni się od wcześniejszego. Podstawowym założeniem przy jej tworzeniu było uzupełnienie treści o okres 1945-89. Przyjęto rok 1989 jako cezurę czasową ze względu na doniosłość wydarzeń w historii Polski i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, które doprowadziły do upadku reżimów komunistycznych. Natomiast hasła przeglądowe (np. ordery i odznaczenia, pieniądz) i biogramy zostały zaktualizowane do 2004 roku.
Wymianie lub znacznej modyfikacji – zgodnie z aktualnym stanem wiedzy – uległa większość haseł dotyczących historii 1. połowy XX w., a w części także XIX w. (np. powstanie warszawskie, powstanie wielkopolskie 1918-19, rady delegatów robotniczych i żołnierskich, Rady Delegatów Robotniczych w Polsce, rewolucja lutowa 1917 w Rosji, rewolucja październikowa 1917, ruch strzelecki w 1908-14, Szare Szeregi, wojna polsko-radziecka 1919-20, wojna radziecko-fińska 1939-40, I wojna światowa, II wojna światowa). Ponadto dopisano wiele haseł nieobecnych w poprzednim wydaniu, w tym: agresja Związku Radzieckiego na Polskę 17 IX 1939, Auschwitz, kampania wrześniowa 1939, Korpusy Polskie w Rosji 1917-18, obozy jenieckie, zbrodnie radzieckie wobec obywateli polskich w latach II wojny światowej, zbrodnie ukraińskie na Wołyniu i w Galicji Wschodniej 1943-45.
Dodano biogramy wielu postaci z historii polskiej i powszechnej (m.in. papieży, władców, wybitnych dowódców wojskowych, w tym związanych z historią II wojny światowej), zamieszczono hasła traktujące o historii państw europejskich i niektórych pozaeuropejskich oraz miast, które odegrały ważną rolę w historii Polski (m.in. Gdańska, Krakowa, Poznania, Warszawy, a także Lwowa i Wilna). Ukazano najważniejsze zagadnienia, wydarzenia, konflikty i postacie Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej XX w., zamieszczono też hasła przeglądowe: Arabowie, Bliski Wschód, Azja Środkowa.
Dążąc do przedstawienia historii wielowymiarowej, nie ograniczonej tylko do historii politycznej, dołączono m.in. omówienie największych religii świata i ich świętych ksiąg, dziejów zakonów, działalności misyjnej. Zaprezentowano rys historyczny najważniejszych zjawisk XX-wiecznej kultury, jak: kultura młodzieżowa, prasa, film, radio, telewizja. Dodano hasła dotyczące głównych ideologii XIX i XX w. (antysemityzm, ekumenizm, faszyzm, kapitalizm, leninizm, marksizm, socjalizm), uwzględniono też hasło terroryzm. Wymieniono na nowe hasła dotyczące polskich partii politycznych i konstytucji polskich.
Wśród haseł dotyczących historii najnowszej, od zakończenia II wojny światowej do 1989 r., warto zwrócić uwagę na hasła: cenzura, dysydenci w Związku Radzieckim, emigracja polityczna po 1945, emigracja z PRL, grudzień 1970, Kluby Inteligencji Katolickiej, kolektywizacja rolnictwa, Komitet Obrony Robotników, marzec 1968, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Okrągły Stół, październik 1956, PAX, podziemie niepodległościowe po 1945, podziemie solidarnościowe, pogrom kielecki, poznański czerwiec 1956, procesy polityczne, Radio Wolna Europa, reforma Balcerowicza, sierpień 1980.
Na nowo – zgodnie z najnowszą wiedzą na ten temat – zostały napisane hasła dotyczące wierzeń starożytnych Egipcjan, Greków i Rzymian oraz mitologii Greków i Rzymian, a także hasła: barok, wędrówki ludów; dopisano hasła plemiona słowiańskie na ziemiach polskich, lokacja miasta, lokacja wsi, mieszczaństwo.
Publikacja liczy 2500 haseł, jest bogato ilustrowana – zawiera ok. 1400 zdjęć, 100 rysunków, 150 map, specjalnie przygotowanych dla potrzeb tej encyklopedii, oraz ok. 100 tabel zbiorczych i zestawień chronologicznych, zamieszczonych na końcu tomu (m.in. tabele ważniejszych dynastii, ważniejszych jednostek dawnych miar). System odsyłaczy oraz indeks osobowy pozwalają szybko odnaleźć poszukiwany termin, hasło lub postać historyczną. Układ haseł jest alfabetyczny.