Książka zawiera studia dotyczące wybranych aspektów życia monastycznego w Prusach Krzyżackich, Królewskich i Zachodnich od XIII do połowy XIX w. Większość opracowań poświęcono działalności zakonów mendykanckich (dominikanów i franciszkanów). Choć poszczególne prace przedstawiają różne zagadnienia szczegółowe i obejmują bardzo długi czas, to w sumie składają się na spójny obraz funkcjonowania instytucji klasztornych na tych terenach, dając świadectwo ich niezwykłej umiejętności przystosowania się do zachodzących zmian.