Książkę tę skonstruowano w ten sposób, aby przybliżyć Czytelnikowi nie tylko zasady rozpoznawania i leczenia schizofrenii, ale aby zwrócić uwagę na odrębności w postępowaniu z chorymi, którzy po raz pierwszy doznają objawów psychotycznych i dla których, podobnie jak dla ich bliskich, doświadczenie choroby jest czymś nowym, nieznanym, często zupełnie niezrozumiałym.
Pierwszy epizod schizofrenii nie jest odrębną jednostką chorobową, ale innym doświadczeniem niż kolejny epizod. Ma on podstawowe znaczenie dla dalszego przebiegu choroby. Przez pierwszy epizod rozumiemy okres w przebiegu schizofrenii, kiedy po raz pierwszy ujawniają się objawy choroby zaburzające funkcjonowanie chorego do tego stopnia, że jest wymagana interwencja diagnostyczno-terapeutyczna. Należy zidentyfikować te cechy psychopatologiczne, które mieszczą się w obrazie choroby, a nie traktować jako podstawę rozpoznania tych cech czy elementów, które mogą być takimi składowymi obrazu schizofrenii, ale nie wyłącznie. W pierwszym epizodzie schizofrenii występują zaburzenia funkcjonowania chorego; trudno sobie wyobrazić sytuację, gdy po raz pierwszy u chorego pojawiają się wyraźne objawy tej choroby i jednocześnie fakt ten nie wpływa na jego funkcjonowanie. Pierwszy epizod schizofrenii, chociaż jest integralną częścią choroby, zasługuje na szczególną uwagę. Bardzo istotna jest prawidłowa diagnostyka pierwszych objawów schizofrenii. Zbyt pochopne rozpoznanie tej choroby może mieć fatalne skutki dla dalszych losów chorego, nie mówiąc już o tym, że zmiana rozpoznania w dalszym przebiegu zaburzeń psychicznych jest bardzo trudna i nierzadko spotyka się ze sceptycyzmem ze strony doświadczonych klinicystów. Leczenie pierwszego epizodu schizofrenii jest procesem złożonym. W powszechnym rozumieniu kojarzy się ono z podawaniem leków, czyli z farmakoterapią. Obecnie wiadomo, że farmakoterapia jest jednym z najważniejszych elementów terapii schizofrenii, elementem niezbędnym, ale nie jedynym. Innym aspektem jest potrzeba szybkiej interwencji terapeutycznej. W pierwszym epizodzie ma to szczególne znaczenie wobec wagi, jaką dla losów chorego ma okres psychozy nie leczonej. W miarę szybkie - od momentu wystąpienia objawów schizofrenii - podjęcie leczenia może w korzystny sposób modyfikować przebieg choroby.