Jedna z najpopularniejszych powieści Henryka Sienkiewicza, wydana po raz pierwszy w 1985 roku, to historia miłości porywczego przedsiębiorcy Stanisława Połanieckiego i Maryni Pławickiej, panny z ziemiańskiego dworku. Połaniecki jest młodym, prężnym i zaradnym przedsiębiorcą. Kiedy przyjeżdża do dworku w Krzemieniu, by odebrać dług od właściciela majątku, poznaje jego córkę, piękną Marynię. Młodzi zakochują się w sobie i po niedługim czasie biorą ślub. Związek okazuje się bardzo burzliwy, ze względu na stanowczość i gwałtowność charakterów obojga małżonków, a także różnice światopoglądowe. Ostatecznie Połaniecki pod wpływem żony zmienia się z bezwzględnego człowieka interesów i niewiernego małżonka w hołdującego tradycyjnym wartościom ziemianina.

W roku 1978 na motywach powieści powstał serial telewizyjny „Rodzina Połanieckich” w reżyserii Jana Rybkowskiego z muzyką Wojciecha Kilara, a w roku 1983 – film pełnometrażowy „Marynia”.