Trójka przyjaciół Rosomak, Pantera i Żuraw spędza lato w oddalonej od cywilizacji leśnej chacie. Swój czas poświęcają pomocy zwierzętom, pracy na roli i podziwianiu piękna krajobrazu. W pewnym momencie dołącza do nich chłopak z miasta, określany początkowo jako murowa stonoga, a potem od ciągle powtarzanych pytań jako Coto.
Las, w którym żyją, ma swoje tajemnice te z czasów powstania, żyjące w pamięci starego Odrowąża, mentora leśnych ludzi i będą one istotnym elementem leśnej edukacji Cota, prowadząc do zdobycia przez niego zaszczytnego miana Orlika.
Zdaniem profesora Jarosława Marka Rymkiewicza utwór Rodziewiczówny to wielki najwspanialszy po Panu Tadeuszu hymn ku chwale polskości.