W metaforze poety alternatyw dopatruję się udanej próby spięcia w koherentną całość studiów i szkiców, których tematyka tylko z pozoru jest różnorodna. Z pozoru, bo różnorodność ta jest mapą wyborów, dylematów, alternatyw o nader rozmaitym charakterze: estetycznych, ideowych, życiowych, twórczych, politycznych, lecz i duchowo-religijnych. W konstrukcji tomu dostrzegamy próbę rysowania owej mapy alternatyw w układzie jedynie trafnym porządku życia i twórczości Mickiewicza: od klasycystycznych juweniliów po epistolograficzne krańce życia i twórczości z czasów stambulskich. Plan monografii obejmuje praktycznie wszystkie ważne, węzłowe punkty życia twórczego: od filomatyzmu, przez czasy, gdy tworzył kolejne części Dziadów, okres prelekcji paryskich, aż po rok 1855.

Cały tom jest konstrukcją spójną nie tylko tematycznie (Mickiewicz), lecz również metodologicznie i językowo. Pisarstwo naukowe Bogusława Doparta łączy w sobie w sposób nieprzypadkowy, harmonijny metodologicznie inspiracje klasycznej historii literatury (z dominantą tematyczno-ideową i genologiczną) z inspiracjami głęboko pojętej myśli socjologicznej i filozoficznej. Ta fuzja metod przy pewnej stałości tematu refleksji stworzyła też oryginalny język badacza: bogaty terminologicznie, uspójniony kategorialnie, giętki w wyrażaniu trudnych do wyrażenia obserwacji, na przykład takich, które opisują metamorfozy światoobrazów romantycznych w ich ewolucyjnym kształcie (tu: cykliczność, wariantowość, epopeiczność etc.). Wszystkie cechy tego języka znajdziemy w książce.