Nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2023.

Finalista Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego 2023.

Od maja 1947 do sierpnia 1948 roku Lejb Majzels, pracownik Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, wyjeżdża w teren dwadzieścia osiem razy w poszukiwaniu pięćdziesięciorga dwojga dzieci, które przeżyły Zagładę i pozostają pod opieką Polaków.

Każdy wyjazd skrupulatnie odnotowuje: o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile naród żydowski może je wykupić. Bo życie każdego żydowskiego dziecka ma cenę.

Siedemdziesiąt lat później Anna Bikont powtarza próbę ich odnalezienia. Podąża śladem zapisków pozostawionych w dwóch zeszytach – „Sprawozdaniach z podróży służbowych L. Majzelsa w sprawie poszukiwania dzieci znajdujących się w rękach Polaków”.

Z niezwykłą dociekliwością szuka choćby najdrobniejszych informacji, które mogłyby doprowadzić do spotkania po latach. Dokonuje niemożliwego, jednocześnie stając przed kolejnym potężnym wyzwaniem – jak skłonić do wspomnień ludzi, którzy uciekli od przeszłości, niekiedy na koniec świata.

Cena to reporterskie śledztwo rzucające nowe światło na losy dzieci po Zagładzie. Prowadzone z przenikliwością znakomicie oddaje niepokojącą atmosferę powojnia i burzy pozornie oczywistą ocenę wyborów życiowych ocalałych.

Anna Bikont pyta o coś. O zdarzenie sprzed trzydziestu lat, na przykład o ekshumację. Pyta jakichś panów na drodze. A tak, panowie uśmiechają się radośnie. To oni kopali. Mocno kopali, ale dopiero jak koparka przyjechała, wszystkie kości się odnalazły…

Bowiem na Annę Bikont, która nikogo nie zawiadamia o przyjeździe, bo nie wie kogo i gdzie mogłaby zawiadomić, zawsze tak jakby ktoś czekał. Na przyzbie, na ławce, w parku, w domu albo na drodze. Na tym polegają reporterskie cuda. Które mają to do siebie, że tylko wybitnym reporterom się przytrafiają. - Hanna Krall