W monografii przedstawiono istotę, genezę, przesłanki oraz zasady podejmowania i realizacji publicznoprawnych form współdziałania jednostek samorządu terytorialnego w Polsce i wybranych państwach Europy. Wychodząc z założenia, że obecny podział zadań publicznych między jednostki samorządu terytorialnego nie jest doskonały, wykazano, że podejmowanie różne formy współdziałania mogą stanowić mechanizm określonej dobrowolnej korekty zastosowanego przez ustawodawcę sposobu podziału zadań między takie jednostki i przyporządkowanych im środków na ich realizację.

Przedstawiono m.in. charakter prawny, zasady i tryb: zawierania porozumień i tworzenia zawiązków jednostek samorządu terytorialnego, przekazywania lub powierzania wykonywania zadań publicznych oraz źródła ich finansowania. Podejmowanie różnych form współdziałania, zgodnie z zasadami dobrowolności i poszanowania samodzielności współdziałających jednostek samorządu terytorialnego, uznano za wyraz utrwalania demokratycznych procesów w realizacji zadań publicznych, mających istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania państwa.

Wymienione zagadnienia są analizowane na tle ewolucji umownych form działania administracji publicznej z uwzględnieniem materiału normatywnego, poglądów doktryny i dorobku orzecznictwa w aspekcie prawno porównawczym. Zaprezentowano koncepcję umowy administracyjnej (publicznoprawnej) francuskiej, hiszpańskiej, greckiej, niemieckiej, austriackiej, szwajcarskiej i rosyjskiej.