Gdzie jest Polska? Tutaj. W tej książce, w całej swojej wspaniałości i w całym swoim szkaradztwie. Nawet nie jedna: dwie Polski. Pierwsza mądra, wykształcona, światowa, twórcza druga ciemna, podła, zacofana i zawistna. Pierwsza, naszpikowana ideałami, druga kruchtą. Jedna wschodząca, druga - miejmy nadzieję - odchodząca do społecznych skansenów. Jedna zapatrzona w przyszłość, cierpliwa jutra, druga zakorzeniona w przeszłości, choćby takiej, którą nie sposób się szczycić.