Gdy w 1873 roku debiutował Leon Wyczółkowski malarstwo polskie znajdowało się w okresie dynamicznych przemian. Żostały już stworzone instytucjonalne podstawy życia artystycznego w postaci Towarzystwa Przyjaciół (Zachęty) Sztuk Pięknych w Krakowie, Warszawie i Lwowie, które poprzez system nagród, stypendiów i zakupów niosły pomoc artystom pozbawionym mecenatu państwowego. ()
z Wprowadzenia.