Istotnym elementem przemian dokonujących się we współczesnej Europie są problemy narodowościowe i etniczne. Procesy globalizacji i integracji europejskiej nie przyczyniły się do osłabienia konfliktów na tle narodowościowym. Mają one charakter ogólnoeuropejski. Doprowadziły do licznych antagonizmów, konfliktów, a nawet wojen. Konflikty zbrojne w byłej Jugosławii, sprzeczności etniczne na terenie Związku Radzieckiego (m.in. walka o Górny Karabach, wojna z Czeczenii), podział Czechosłowacji, wydarzenia w Kosowie to najbardziej spektakularne przejawy tego stanu rzeczy. Fragment Wstępu