Na Krecie w epoce brązu rozkwitła cywilizacja minojska, z której potem czerpała cywilizacja mykeńska, przyczyniając się do powstania homeryckich mitów. Obie kultury dość nagle zniknęły, a ludność helleńska pogrążyła się w tzw. wiekach ciemnych. Już w okresie archaicznym między VIII a VI wiekiem p.n.e. powstała koncepcja greckiej polis, a także różne formy ustrojowe, od arystokracji po tyranię. To właśnie wtedy Ateny i Sparta wypracowały podstawy późniejszej potęgi i wspaniałości, Grecy zaś położyli fundament pod europejską kulturę.