Najwcześniejsze początki Słowian giną w mrokach prehistorii. Możemy się jedynie domyślać, kiedy oddzielili się od wspólnego pnia ludów indoeuropejskich, a także kiedy, może tysiące lat później, utworzyli odrębną wielką grupę, jedną z trzech - i wespół z ludami romańskimi oraz germańskimi stworzyli cywilizacyjną i geopolityczna Europę, w której dziś żyjemy. Tak jak inni, bardzo długo nie mieli własnego imienia; tak jak inni nazwani zostali później przez najbliższych sąsiadów, a dopiero po kilku wiekach przez samych siebie. Książka obejmuje okres od drugiego wieku starej do szóstego wieku nowej ery. W tym czasie Słowianie pojawiają się na kartach historii jako już ukształtowany, aktywny i odrębny lud europejski. Wymaga to przedstawienia i analizy procesów oraz zdarzeń, toczących się w tym czasie. Chodzi o okres ciągle słabo znany, lecz bardzo kontrowersyjnie rozumiany.