Punktem wyjścia do snucia opowieści o dziejach ojczystych jest zapoznanie uczniów z ich najbliższym otoczeniem społecznym, przyrodniczym i geograficznym.
Ponieważ w klasie 4. dziecko po raz pierwszy styka się w procesie edukacji z wiedzą historyczną, szczególnie istotne jest rozbudzenie zainteresowania tą dziedziną. Taki też cel przyświecał autorom podręcznika, którzy za główne zadanie przyjęli zaznajomienie ucznia z najistotniejszymi faktami i pojęciami dotyczącymi przeszłości ojczystej, rozumianej jako przeszłość rodziny, wspólnoty lokalnej, społeczeństwa i państwa. Służą temu również dostępne niemal każdemu człowiekowi własne odniesienia historyczne (np. "Historia mojej miejscowości i regionu"). Mają one wspomóc proces utożsamiania się ucznia z tradycją, wspólnotą narodową i państwem, a także nauczyć go szacunku dla przeszłości oraz wskazać potrzebę dbania o jej pamiątki.

Za najlepszą formę przekazu autorzy uznali krótkie czytanki (jest ich w podręczniku 28 o objętości 5-6 stron tekstu wraz z ilustracjami) podzielone na 3-5 części. Znajdują się w nich również ciekawostki i informacje uzupełniające tekst oraz ilustracje i mapy wraz z krótkimi podpisami, a także krótkie fragmenty źródeł (opisy ważniejszych wydarzeń historycznych, władców, bajek, cytaty wierszy itp.). Ważnym elementem kształcącym pojęcie czasu historycznego są osie czasu umieszczone na początku prawie każdej czytanki. Na końcu czytanek podano zwięzłe objaśnienia trudniejszych pojęć i terminów, pytania i polecenia powtórzeniowe.