Przeobrażenia, jakie nastąpiły w wyniku reform systemu kształcenia i wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, stały się impulsem do wprowadzenia zmian w wielu dziedzinach życia. Dotyczy to również niezwykle ważnego obszaru, jakim jest przygotowanie młodego człowieka do samodzielnego, świadomego, satysfakcjonującego i całożyciowego uczestnictwa w kulturze fizycznej. Dlatego też podejmowane inicjatywy powinny zmierzać w kierunku wprowadzania takich zmian, które byłyby zgodne z potrzebami i oczekiwaniami ogólnospołecznymi.
Rozpatrując problem zmian w obszarze kultury fizycznej, należy sobie uświadomić istotę tego procesu, który, jak pisze M. Demel,
[...] polega na krytycznym atakowaniu współczesności, przezwyciężaniu tradycji przeżytych i szkodliwych, podważaniu autorytetów, empirycznym sprawdzaniu tzw. prawd oczywistych. Polega na ciągłym niepokoju i poszukiwaniu, na równoczesnej penetracji stanu aktualnego, jego genezy i perspektyw.
Praca ta ma na celu przede wszystkim zwrócenie uwagi Czytelnika na najistotniejsze problemy szkolnej edukacji fizycznej, które pośrednio lub bezpośrednio mogą wpływać na jakość kultury fizycznej. Poza tym, okolicznością sprzyjającą zmianom w jakości kształcenia i wychowania jest zwiększanie autonomii szkół.
Książka obejmuje jedynie wybrane, ale bardzo istotne obszary w procesie edukacji fizycznej. Pomimo że jej treść została opracowana na poziomie ogólnym, to jednak zawiera wiele zweryfikowanych przykładów, które nie tylko wyjaśniają poruszane w niej problemy, ale także mogą być zastosowane w praktyce.
Rozdział pierwszy wprowadza Czytelnika w świat aksjologii ciała i omawia drogi wiodące do kształtowania postaw prosomatycznych. Określone są w nim także zadania współczesnej szkoły w przygotowaniu wychowanka do uczestnictwa w kulturze fizycznej w przyszłości.
Drugi rozdział w sposób syntetyczny ukazuje drogę postępowania edukacyjnego, którego podstawą jest właściwie dobrany program i odpowiednie planowanie pracy. Uzupełnieniem tych treści są podane przykłady nowatorskich form realizacji zajęć w systemie klasowo-lekcyjnym i fakultatywnym.
Rozdział trzeci poświęcono nauczycielowi wychowania fizycznego. Poszukuje się w nim odpowiedzi na pytanie: jaki jest, a jaki powinien być współczesny pedagog?
W rozdziale czwartym podjęto próbę określenia miejsca ucznia w nowym systemie edukacji fizycznej. Jest to najważniejszy problem, ponieważ współczesna myśl edukacyjna i działania z nią związane powinny być podporządkowane jego dobru. Dlatego spośród wielu poglądów dotyczących ucznia wybrano tylko te, które są najbliższe humanistycznej wersji wychowania fizycznego i na ich podstawie zbudowano model podmiotowego kształcenia i wychowania ucznia.
Pozostałe dwa rozdziały ukazują sposoby pomiarów rzeczywistych wyników pracy szkoły (rozdział piąty) i uczniów (rozdział szósty) w zakresie edukacji fizycznej. Proponowane narzędzia pomiaru oraz kryteria oceny korespondują z myślą przewodnią publikacji, jaką jest jej użyteczność w rzeczywistości szkolnej.
Opracowanie to jest zarówno zbiorem własnych refleksji popartych wieloletnim doświadczeniem zawodowym, jak i odwołaniem do bogactwa myśli i wiedzy licznych naukowców, którzy przyczynili się do jej powstania. Słowa szczególnej wdzięczności należą się przede wszystkim dwóm wybitnym uczonym Panu Profesorowi Maciejowi Demelowi, który pokazał drogę humanistycznego wychowania fizycznego, oraz Panu Profesorowi Henrykowi Grabowskiemu, który wytyczył proste i czytelne szlaki na tej drodze.
Oddając piąte już wydanie książki do rąk studentów i nauczycieli wychowania fizycznego, mamy nadzieję, że pozwoli ona nie tylko zgłębić wiedzę metodyczną, ale również inaczej spojrzeć na problemy edukacji fizycznej oraz ułatwi poszukiwanie nowych i niekonwencjonalnych rozwiązań.
Autorzy