Wojna przeciwko Kozakom Zaporoskim w latach 1648-1649 przez Alberta Wijuk Kojałowicza
O rebellii miasta Pińska i uskromieniu jej 1648 roku. Diariusz działań wojennych na Litwie od 30 stycznia 1649 roku.
Wojciech Wijuk Kojałowicz herbu Kościesza Odmieniona, urodził się w 1609 roku w Kownie, w mieszczańsko-szlacheckiej rodzinie. Wszechstronnie wykształcony historyk i teolog, jezuita. Studiował retorykę, teologię, filozofię. Na Akademii Wileńskiej wykładał logikę, fizykę, metafizykę i etykę. Wraz z braćmi wstąpił do zakonu jezuitów. Powołał w Kownie kolegium. Na ten cel przeznaczył wraz ze swoimi braćmi Kazimierzem i Piotrem odziedziczoną kamienicę w Kownie i podmiejski folwark. Jesienią 1655 roku został wysłany na kongregację zakonu do Rzymu. Po rocznym pobycie w stolicy Piotrowej powrócił do kraju. Gdzie pełnił funkcje kaznodziei, cenzora ksiąg i doradcy biskupów. W 1653 roku został rektorem Akademii Wileńskiej. Znany ze szczególnego talentu do dyskusji. Zmarł w Warszawie podczas zarazy 16 października 1677 roku. W jego dorobku znajdują się: Wielki Herbarz Litewski, pt. Herbarz rycerstwa Wielkiego Księstwa Litewskiego tj. Compendium (1659) oraz Nomenclator (1656), Historia Lithuania (1669), O rzeczach do wiary należących. Rozmowy teologa z różnymi wiary prawdziwej przeciwnikami (1671), Miscellanea rerum ad statum ecclesiasticum in Magno Lithuaniae Ducatu pertinentia (1650; synteza dziejów i współczesności chrześcijaństwa na Litwie) oraz ok. 30 innych, pomniejszych dzieł, w tym: De rebus anno 1648 et 1649 contra Zaporovios cosacum gestis wydane w Wilnie w 1651 roku, którego pierwsza część: Copiarum magni ducatus Lituaniae adversus Zaporovianos cosacos anno 1648 et 1649 gesta campendiario narrata oddajemy do rąk Czytelnika, przetłumaczoną na język polski przez Edwarda Kotłubaja (1822-1879), polskiego historyka i inżyniera..