Dzieło to różni się od innych prac Rousseau zarówno swoją bardziej naukową formą, bardziej dokładną, jak też swoją bardziej systematyczną treścią. Rousseau jest tu mniej literatem i publicystą, bardziej filozofem społecznym. Wprawdzie znajdujemy tu pewne zwroty retoryczne, jednak autor usiłuje utrzymać zamierzoną formę przedstawienia, ścisłą i rzeczową. Stara się uwzględnić najważniejszą literaturę polityczną, obalić przez argumentację logiczną rozpowszechnione poglądy. Jeżeli wreszcie zwrócimy uwagę na to, że Contrat social nie jest dziełem okolicznościom, lecz był długo przygotowywany (pierwszy rękopis, tzw. rękopis genewski, został zapewne złożony około 1754 r.), to śmiało twierdzić możemy, że ze wszystkich dzieł Rousseau Contrat social jest najbardziej dojrzałym i przemyślanym oraz najbardziej odpowiadającym najgłębszym przekonaniom autora.