Analizując specyfikę zawodu nauczyciela, jego rolę, zadania i wyzwania, przed jakimi staje, należy zawsze brać pod uwagę czynnik czasu. Już na przestrzeni dekady widać różnice w funkcjonowaniu dzieci, młodzieży i szkoły. Nauczyciel jako element tego systemu musi także wpisać się w nową, współczesną rzeczywistość. Monografia składa się z trzech rozdziałów, z których każdy ujumuje nauczyciela z innej perspektywy, wskazując na wyzwania i zadania, które przed nim obecnie stoją, oraz przestrzegając przed zagrożeniami, jakie z opisywanej sytuacji wynikają.